مروری بر بخشنامه شماره ۲۰۰/۲۵۹۱۹/د به تاریخ ۲۱/۰۴/۱۴۰۲ : وجوه واریزی از درگاه‌های پرداخت بابت حق‌الزحمه خدمات

📝 کلیت بخشنامه

• بخشنامه شماره ۲۰۰/۲۵۹۱۹/د به تاریخ ۲۱/۰۴/۱۴۰۲ صادر شده است.

• موضوع آن: «نحوه حسابرسی مالیاتی اطلاعات درآمدی مربوط به دفاتر پیشخوان و مشاغل مشابه» است.

• طبق این بخشنامه، وجوهی که از طریق پایانه‌های فروشگاهی یا درگاه‌های پرداخت دریافت می‌شوند و بابت «حق‌الزحمه خدمات» برخی فعالیت‌ها (مثلاً دفاتر اسناد رسمی، کارگزاری‌ها و نمایندگی‌های بیمه، دفاتر خدمات قضایی، دفاتر پیشخوان دولت، دفاتر پلیس +۱۰، جایگاه‌های سوخت و …) هستند، لزوماً «تماماً جزء درآمد مودی» محسوب نمی‌شوند.

✅ علت صدور بخشنامه

• اینگونه پرداخت‌ها ممکن است شامل مقادیر اختصاص یافته به حساب‌های دولتی یا نهاد مرکزی باشند، نه صرفاً درآمد حقیقی مودی (خدمات‌دهنده).

• بنابراین، در زمان حسابرسی مالیاتی، لازم است درآمد مشمول مالیات به تفکیک محاسبه شود: بخشی که متعلق به مودی (کارمزد، حق‌الزحمه، سهم خدمات‌دهنده) و بخشی که مربوط به وجوه دولتی یا نهاد ذی‌ربط — که مودی فقط واسطهٔ دریافت و پرداخت است — جداگانه منظور شود.

🔍 مشاغل و فعالیت‌های مشمول بخشنامه

برخی از گروه‎‌هایی که این بخشنامه درباره آنها صدق می‌کند عبارت‌اند از:

• دفاتر اسناد رسمی

• نمایندگی‌ها و کارگزاری‌های بیمه

• دفاتر خدمات قضایی

• دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی

• دفاتر «پلیس +۱۰»

• جایگاه‌های عرضه سوخت

• و سایر فعالیت‌هایی که وجوه دریافتی آن‌ها «حق‌الزحمه خدمات» است

✅ نکات کلیدی برای مودیان و حسابرسان

📄 چرا این بخشنامه مهم است؟

• جلوگیری از مالیات «مازاد بر حق» برای مودیانی که صرفاً نقش واسطه دارند.

• شفاف‌سازی درآمد واقعی مودیان و تفکیک وجوه دولت/نهاد از درآمد شخصی.

• کاهش ریسک اعتراضات مالیاتی ناشی از تفکیک نادرست مبالغ.

• تسهیل در حسابرسی و تکمیل اظهارنامه‌ها به شکل دقیق‌تر.

📰 نتیجه‌گیری برای مودیان

اگر شما در دسته مشاغلی هستید که وجوه دریافت‌شده‌تان از طریق پایانه یا درگاه پرداخت بابت «خدمات» است (مثلاً دفتر اسناد رسمی، دفاتر خدمات قضایی، دفاتر پیشخوان، پلیس +۱۰ و …)، حتماً تفکیک دقیق مبالغ را انجام دهید:

• سهم خودتان (کارمزد / حق‌الزحمه / سود) را جداگانه ثبت و مستند کنید.

• وجوهی که فقط به عنوان واسطه دریافت می‌کنید و باید به حساب دولت/نهاد مرکزی واریز شوند، به‌عنوان درآمد مشمول مالیات تلقی نشوند.

• در فرم اظهارنامه و دفاتر قانونی، این تفکیک را لحاظ نمایید تا از مالیات غیرواقعی جلوگیری شود.